Koken in Oorlogstijd

In mijn historisch kookboek Koken in Oorlogstijd. Creatief en gezond koken in de jaren ’40 vertel ik het verhaal over veerkracht en creativiteit in de keuken tijdens de Tweede Wereldoorlog. Noodzakelijke ingrepen in het voedselpatroon lijken verrassenderwijs sterk op voedseltrends anno nu.

Verhalen over voedselschaarste en de hongerwinter zijn al vaak verteld. Uit mijn onderzoek en gesprekken met ooggetuigen komt ook een ander verhaal naar boven. Mijn kookboek laat dat andere verhaal zien. Koken in Oorlogstijd laat aan de hand van recepten uit de Tweede Wereldoorlog zien hoe creatief er met ingrediënten en brandstof werd omgegaan, hoe voedselverspilling tot nul werd gereduceerd en hoe veerkrachtig Nederlanders waren om dagelijks een eenvoudig, gezond doch smakelijk maal op tafel te zetten.

Neem hier alvast een kijkje. In het tv programma Binnenste Buiten vertel ik over de oorlogskeuken en mijn kookboek.

Koken in Oorlogstijd

Minder vlees eten, streekproducten, een eigen moestuin, fermenteren, wildplukken en koken met restjes: kookboeken met deze voedseltrends liggen hoog opgestapeld op de kookboekentafels in winkels. We koken naar deze trends omdat bekende chefs het doen, de buurvrouw het doet, de kookbladen het aangeven, het leuk en lekker is of ons geweten het ingeeft. Maar vooral omdat we het zelf willen.

Deze populaire voedseltrends volgen voor een groot deel de noodzakelijke ingrepen in het voedselsysteem in Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Er werd destijds – begrijpelijk – gemopperd op de voedselsituatie, maar achteraf blijkt uit onderzoek dat Nederlanders nog nooit zo gezond gevoed zijn als in de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog. Een opmerkelijk verhaal dat mijns inziens verteld mag worden en inspiratie biedt voor de voedselproblematiek in de toekomst en voor onze dagelijkse persoonlijke omgang met voedsel.

Het was geen feest als het om eten en drinken ging in de Tweede Wereldoorlog. De hoeveelheid en variatie aan ingrediënten liep in de loop van de oorlog sterk terug, het dagelijks maal werd steeds eentoniger en verkrijgbaarheid van smaakmakers nam eveneens af. Tot aan de hongerwinter was er echter voldoende voedsel voor iedere Nederlander, maar de keuze was zeer beperkt.

Oorlogskookboekjes, verhalen van ooggetuigen en ander bronnenmateriaal uit de jaren ’40 laten zien hoe vindingrijk en flexibel mensen met voeding omgingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Koken in Oorlogstijd vertelt dit verhaal aan de hand van recepten, artikelen en anekdotes.

Trend of geen trend, laat je met dit boekje inspireren door de oorlogskeuken om voedzame gezonde gerechten op tafel te zetten waar mens, dier en milieu je in de toekomst dankbaar voor zullen zijn.

Het kookboek

Het kookboek laat in diverse hoofdstukken zien dat er gegeten werd uit de regio, er minder vlees op tafel kwam, zelf voedsel verbouwd werd, wildplukken een aanvulling op het dagelijks maal werd, conserveren in zwang raakte en er nauwelijks voedsel- en brandstofverspilling was. Ieder thema wordt geflankeerd door smakelijke en soms verrassende recepten. Geniet ook van mijn favorieten: krachtrondjes, dakhaas, restkroket, paddenstoelenkotelet, zuringstamppot, zuurkool, chocoladevla en vlierbloesemchampagne.

Rijk geïllustreerd

Jeroen Savelkouls maakte een prachtige serie foto’s van een aantal gerechten uit het kookboek. Daarnaast is het boek rijk geïllustreerd met historisch beeldmateriaal zoals foto’s, affiches en oorlogskookboekjes.

Boekspecificaties

Titel: Koken in Oorlogstijd
Auteur: Manon Henzen
Uitgave: 1e druk 2019
Uitgever: Het Zwarte Schaap
Pagina’s: 80